عوارض و خطرات پرکاری تیروئید و حاملگی و بارداری و قصد بارداری و عدم بارداری در دسته پزشکی و سلامت سایت علم سرا
پرکاری تیروئید و حاملگی با هم رابطه دارند.تیروئید غدهای است پروانهای شکل در وسط گردن فرد و زیر حجره و از هفته ۱۰ زندگی داخل رحمی (جنین) شروع به فعالیت کرده و دو هورمون T3, T4 ترشح میکند. پس جنین از این سن وابسته به هورمون تیروئید خودش می شود. دو هورمون تیروئید در مصرف و ذخیره انرژی نقش اساسی دارند. در بیماری پرکاری تیروئید چون این دو هورمون بالا میرود سوخت و ساز در بدن فرد بیشتر میشود. حدود ۱/۳ درصد افراد اجتماع بطور کلی مبتلا به پرکاری تیروئید هستند که متاسفانه این شیوع در زنان پنج برابر مردان است. در دوران بارداری جفت هورمونی به نام HCG ترشح کرده که به علت شباهت مولکولی که به هورمون محرکه تیروئید دارد، به گیرندههای تیروئید می چسبد و باعث پرکاری موقتی تیروئید در سه ماه اول بارداری میشود. هورمون اچ سی جی (HCG) مربوط به بافت جفت انسان می شود. این هورمون به مقادیر زیادی، از جفت ترشح گردیده و اگر میزان این هورمون بسیار بالا باشد، در برخی افراد سبب ایجاد تهوع شدید در دوران بارداری میشود.افرادی که حاملگی دوقلو یا چندقلو داشته باشند یا در بارداریهایی که مول ایجاد میشود (رشد غیرطبیعی جفت در بارداری)، این هورمون جفتی بسیار بالا میرود که علاوه بر ایجاد تهوع شدید، بر تیروئید فرد هم بهطور موقت تأثیر گذاشته و سبب ترشح هورمونهای تیروئید بیش از حد عادی ترشح شود. در حالت نرمال هر خانم بارداری در ۳ ماه اول بارداری ممکن است به درجات مختلف دچار این بیماری شود که این مورد احتیاج به درمان خاصی ندارد، ولی اگر از آزمایشهای انجامشده اشتباه تفسیر شود و درمان غیرضروری برای فرد صورت گرفته شود، ممکن است داروی اشتباه غیرلازم برای مادر تجویز شود و بارداری را دچار خطر کند. در این مطلب از سایت جسارت به عوارض و خطرات پرکاری تیروئید و حاملگی و بارداری و قصد بارداری و عدم بارداری می پردازیم. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.♥
این بیماری در ۳ ماهه اول بارداری منجر به سقط و در ماه های بعدی باعث زایمان زودرس، اختلال در رشد جنین و فوت جنین می شود.درمان مناسب بیماری از بیشتر این عوارض تا حدود زیادی جلوگیری می کند، اما مادر و جنین در امنیت کامل نیستند و مادر تا پایان بارداری باید تحت نظر و مراقبت کامل باشد. پس از تولد جنین باید از نظر ابتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید تحت بررسی آزمایشگاهی و در صورت لزوم سونوگرافی از گردن جهت بررسی سایز تیروئید قرار گیرد. از درمان های پرکاری تیروئید استفاده از ید رادیواکتیو است که این درمان در حاملگی ممنوع بوده و کسی که چنین درمانی گرفته تا ۶ ماه نمی تواند باردار شود.
بعضیها از خانمهای باردار با تیروئید پرکار بدون علائم هستند ولی بیشتر افراد علائمی از این قبیل دارند :
۱- اضطراب ۲- تحریکپذیری ۳- لرزش دستها ۴- اختلال خواب ۵- ضعف عضلانی
در بازوها و ران (بعضیها به این علت نمیتوانند چیزی را از زمین بلند
کنند یا از پله بالا بروند). ۶- عدم تحمل به گرما ۷- تعریق ۸- افزایش ضربان قلب ۹- احساس خستگی ۱۰- کمشدن وزن علیرغم داشتن اشتهای خوب ۱۱- دفع مزاج مکرر ۱۲- اختلال قاعدگی معمولاً به صورت قطع قاعدگی یا تأخیر در قاعدگی ۱۳- اختلال در حاملگی
پرکاری تیروئید باعث افزایش ضربان قلب می شود و روی عملکرد قلب تاثیر منفی می گذارد و روند بارداری طبیعی را مختل می کند؛ یعنی می تواند زمینه ساز مسمومیت بارداری یا باعث زایمان زودرس و حتی سقط جنین شود.
اگر خانمی قبل از بارداری دچار پرکاری باشد باید با دارو تحت درمان قرار گیرد و تا زمانی که تیروئید به حالت طبیعی برنگشته، بهتر است باردار نشود. اگر خانمی پرکاری تیروئید داشته اما بعد از بارداری متوجه علائم ان شده باید آزمایش بدهد و عملکرد تیروئید مورد بررسی قرار گیرد. اگر تیروئید واقعا پرکار باشد در دوران بارداری ۳ روش درمانی برایش وجود دارد؛ دارو درمانی، استفاده از ید رادیواکتیو و جراحی، معمولاً دارو درمانی بیشتر توصیه میشود و ۲ روش دیگر به خانم های غیر باردار توصیه میشود. برای درمان افراد عادی که پرکاری تیروئید دارند، میتوان از جراحی و یا ید رادیواکتیو استفاده کرد؛ ولی در مورد زنان باردار لازم است از داروهای خوراکی استفاده شود تا هورمونهای تیروئید در حد نرمال نگهداشته شود و حداقل دوز دارو به بیمار داده شود تا گواتر و کمکاری در نوزاد ایجاد نگردد. همچنین بیمار در این مدت باید بهدقت تحتنظر قرار بگیرد و بهطور مرتب تست تیروئید بدهد و بهصورت ماهیانه به پزشک مراجعه کند.عضو هیئتعلمی پژوهشکده غدد و متابولیسم درخصوص شیردهی در زمان مصرف این دارو گفت: در این مدت فرد میتواند شیردهی حین درمان داشته باشد، ولی باید توجه داشته باشیم وقتی مادر در حال استفاده از این داروها است، نوزادش هم باید از نظر عملکرد تیروئید تحتنظر قرار گیرد؛ چراکه اگر نوزادی دچار کمکاری تیروئید شود، ممکن است ازنظر رشد ذهنی با مشکل روبهرو گردد.
در درمان پرکاری تیروئید در بارداری به روش های ذیل عمل می کنیم:– تجویز داروهای بتابلوکرها مانند پراپرانول که زمان مصرف آنها دو تا شش هفته بسته به نظر پزشک می باشد و تپش قلب و لرزش دستها و اضطراب را کم می کند.– داروهای ضد هورمن تیروئیدی مانند تیونامیدها با اینکه از جفت عبور می کنند اما بهترین درمان هستند و باید در طول مصرف هر ماه از مادر باردار تست تیروئیدی گرفته شود.– استفاده از روش ید رادیو اکتیو که بهترین درمان پرکاری تیروئید می باشد اما در صورت مصرف می شود که به دیگر درمان ها بدن بیمار جواب نداده باشد. البته در بارداری به هیچ عنوان از این روش استفاده نمی کنند چون باعث نقص جنین، سقط جنین و از بین رفتن تیروئید جنین می شود. حتی اگر بانویی برای درمان پرکاری تیروئید ید مصرف کرده است باید تا شش ماه از بارداری جلوگیری کند و بعد از تنظیم هورمن ها با نظر و مشورت پزشک باردار شود.
به هر حال چنانچه خانمی قبل یا حین بارداری متوجه بیماری پرکاری تیروئید خود گردد باید داروی مناسب که به جنین آسیبی نرساند استفاده کند و تحت نظر یک متخصص داخلی یا فوقتخصص غدد درمان شود، زیرا در دوران بارداری کنترل دقیق این بیماری به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از بارداری بسیار مشکل است. از طرفی این هورمون در رشد و نمو مغزی جنین موثر است و اختلال در کار کرد آن منجر به آسیب به جنین میشود.عوارض پرکاری تیروئید در ۳ ماهه اول بارداری منجر به سقط و در ماههای بعدی باعث زایمان زودرس، اختلال در رشد جنین و فوت جنین میشود.درمان مناسب بیماری از بیشتر این عوارض تا حدود زیادی جلوگیری میکند، اما مادر و جنین در امنیت کامل نیستند و مادر تا پایان بارداری باید تحت نظر و مراقبت کامل باشد.پس از تولد جنین باید از نظر ابتلا به کمکاری یا پرکاری تیروئید تحت بررسی آزمایشگاهی و در صورت لزوم سونوگرافی از گردن جهت بررسی سایز تیروئید قرار گیرد. از درمانهای پرکاری تیروئید استفاده از ید رادیواکتیو است که این درمان در حاملگی ممنوع بوده و کسی که چنین درمانی گرفته تا ۶ ماه نمیتواند باردار شود.در طی سه ماه اول بارداری، جنین کاملأ وابسته به هورمونهای تیروئید مادر است که از جفت عبور نموده و به جنین میرسند. پس از پایان سه ماه اول بارداری غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع نموده و هورمون تیروئید تولید میکند. از این زمان تا پایان بارداری جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دراد که باید از طریق مادر به او برسد.
اما مادری که با علائم تیروئید پرکار باردار شده، ممکن است دچار سردرگمی شود که داروهایش را در این دوران استفاده کند یا نه. متی مازول دارویی است که این بیماران قبلا مصرف می کردند. در سه ماهه اول دیگر این دارو توصیه نمی شود چون یک سری عوارض جدی روی جنین دارد. پس پروپیل تیواوراسیل جایگزین این دارو می شد که ثابت شده روی جنین اثر منفی ندارد.بعد از سه ماهه اول بارداری متی مازول دوباره جایگزین پروپیل تیواوراسیل می شود. اگر بیمار سه یا چهار قرص در روز قبل از بارداری مصرف می کرده، در دوران بارداری دوز دارو کاهش یافته و به نصف یا یک قرص در روز تقلیل می یابد. یکی از درمان های پرکاری تیروئید دادن ید رادیواکتیو یا اسکن است البته این روش ها در دوران بارداری ممنوع است بنابراین بیماری که دچار پرکاری تیروئید باید پزشک را در جریان بارداری اش قرار دهد تا این روش ها برایش تجویز نشود. اگر هم بیماری شدید بود، باید کنترل شده و بعد اقدام به بارداری کرد.